Jacek Malczewski (1854-1929)

Punktem wyjścia do odtworzenia historii tego szkicu jest atramentowy zapis na odwrociu “Nabyłem w handlu obrazów Horowitza w Krakowie dnia 7 marca 1924” i poniżej trudno czytelny podpis oraz pieczęć z herbem Tarnawa ” Ze Zbiorów Marii Malczewskiej”.  Antykwariat Izydora Horowitza mieścił się w Krakowie przy ul. Wiślnej 10 i na pewno był tam w ofercie przed w/w datą. W jaki sposób Horowitz nabył go? Jedną z możliwych wersji jest to, że Horowitz kupił go albo bezpośrednio od Malczewskiego lub też od nieznanej osoby. Niewątpliwie zastanawiająca jest pieczątka “Ze zbiorów..”. Dopiero po śmierci artysty tak opieczętowane rysunki i szkice ze zbiorów żony Marii trafiały do sprzedaży i zabiegali o nie kolekcjonerzy jak i antykwariusze. Prezentowany szkic sprzedany został jeszcze za życia Jacka Malczewskiego, o czym świadczy data. Znaczna oferta prac Malczewskiego na rynku, po jego śmierci, mogła budzić podejrzenia i to zapewne skłoniło nowego właściciela by parę lat później udać się do Marii i potwierdzić autentyczność, stąd pieczęć na szkicu.

Warto przy tym zaznaczyć, że część ze spuścizny rysunków i szkiców nie była sygnowana i obecnie dość powszechnie można spotkać je w ofertach antykwariuszy, którzy niestety pomijają milczeniem fakt, że nie są sygnowane ręką Jacka ale Marii.

Ten szkic jest niewątpliwym dziełem Jacka Malczewskiego i przez niego sygnowany.

Do jakiego obrazu powstał ten szkic i czy taki finalny obraz w ogóle powstał? Poszukiwania obrazu, który można by powiązać z tym szkicem i widniejącą datą (1)910 nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi. Zestawiając tę kompozycję z obrazem przedstawiającym Sewera – Ignacego Maciejowskiego jako fauna w towarzystwie drugiego fauna, Leona Wyczółkowskiego (Leon Wyczółkowski i Ignacy Maciejowski-Sewer jako fauny-1887) oraz drugim z 1902 roku namalowanym po śmierci Sewera (1835–1901), tak bardzo skrytykowanym przez środowisko, nie można się oprzeć wrażeniu, że te trzy pozycje są ze sobą powiązane. Być może Malczewski przygotowywał jeszcze jeden obraz poświęcony Sewerowi na 10 rocznicę jego śmierci, chcąc jakby odkupić to wcześniejsze niefortunne dzieło. Prawdopodobnie właśnie ten szkic miał posłużyć do nowego obrazu, bo przecież przez lata Maciejowskiego i Malczewskiego łączyło bardzo wiele.